Gmina Miejska Szczytno zrealizowała projekt „Zamek krzyżacki w Szczytnie – nowy produkt turystyczny na mapie województwa warmińsko-mazurskiego”.
Projekt ten został zrealizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020.
Oś: 6. Kultura i dziedzictwo
Działanie: 6.1. Infrastruktura kultury
Poddziałanie: 6.1.1. Dziedzictwo kulturowe
Wartość inwestycji: 15 756 857,05 zł
Dofinansowanie w wysokości 80%, czyli 7 757 886,62 zł
Prace ruszyły w 2018 r. i trwały do maja 2021 r.
Głównym celem projektu jest ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego .
Zmodernizowane ruiny to nowy obiekt turystyczny na mapie naszego województwa.
Zrealizowane prace:
W ramach rewitalizacji zabytku ważnym czynnikiem było wydobycie z ziemi pozostałych jego fragmentów dotychczas nie eksponowanych, tj. skrzydło wschodnie z przejazdem bramnym, wieża południowo-wschodnia, mury obronne północy, zachodni i wschodni wraz z okrągłymi basztami.
W ramach działań poprawiających estetykę średniowiecznych ścian, zrealizowane prace polegające na oczyszczeniu wątków średniowiecznych i XVI-XVIII- wiecznych z wtórnych, współczesnych wstawek wprowadzających dysharmonię w układzie warstw w wątkach.
Najważniejszym oraz najtrudniejszym zabiegiem technologicznym i technicznym było zahamowanie procesów destrukcji oraz usunięcie w miarę możliwości przyczyn zniszczenia murów, szczególnie obiektów świeżo odkrytych.
Ponadto zrealizowane zostały prace polegające na:
- wykonaniu szklanego zadaszenia, szklanych barier oraz wybudowaniu płyty stropowej i posadzki w piwnicy;
- odsłonięciu i zrekonstruowaniu studni na dziedzińcu zamkowym oraz bruku lub podobnych cennych elementów wyposażenia zamku;
- nasadzeniu bylin i niskiej roślinności w obrębie terenów spacerowych wzdłuż brzegów jeziora i istniejącej fosy;
- w miejscu fosy wprowadzenie wody jako zbiornika szczelnego wraz z nasadzeniami roślinnymi charakterystycznymi dla środowiska wodnego.
- zaplanowaniu pochylni i urządzeń technicznych umożliwiających swobodne przemieszczanie się i zwiedzanie całego kompleksu. Stalowa konstrukcja kładki zawieszana będzie na linach stalowych, posadzka została wykonana z bali drewnianych z balustradą wykonaną w całości w szkle. Kładka umożliwia wejście na poziom dziedzińca ruin zamku bez konieczności pokonywania bariery w postaci schodów, zapewniając dostęp osobom niepełnosprawnym, zwiększając też atrakcyjność całego założenia.
- adaptacja dwóch kondygnacji skrzydła północnego na potrzeby edukacyjno-wystawiennicze wraz z odtworzeniem zejścia do piwnicy oraz uczytelnieniem reliktów sklepień średniowiecznych. Dodatkowo te pomieszczenia pełnią funkcję ochronną i zabezpieczającą relikty po istniejącym niegdyś zamku.
- na terenie trwałej ruiny zamku w Szczytnie zainstalowane zostały urządzenia multimedialne obsługiwane bezpośrednio przez zwiedzających i umożliwiające indywidualne korzystanie z informacji, dostosowane również do przyzwyczajeń i percepcji młodzieży. System rozbudza zainteresowanie mieszkańców i turystów historią miasta i zamku krzyżackiego oraz regionu. Dla zwiększenia atrakcyjności projektu i większego otwarcia na turystów z zagranicy, utworzony został system obsługi w języku angielskim, niemieckim i rosyjskim.
- na dwóch poziomach w skrzydle północnym pod zadaszeniem oraz pozostałych powierzchniach w skrzydłach zachodnim i północnym zlokalizowana jest ekspozycja sezonowa poświęcona historii miasta Szczytno i zamku krzyżackiego, zdjęcia archiwalne itp.
- w skrzydle północnym zamku na dwóch kondygnacjach (piwnica i parter) powstały miejsce, gdzie mogą odbywać się wernisaże, wystawy stałe lub czasowe dotyczące historii, jak i sztuki współczesnej miejscowej. Sale wystawowe mają charakter obiektu całorocznego z zespołem sanitariatów.
Powstały dwa wejścia do sali wystawowej:
- wejście od strony głównego ciągu spacerowego prowadzące na molo nad jeziorem Domowym Dużym jako pomost nad fundamentami baszty północnozachodniej,
- drugie wejście z poziomu odsłoniętej piwnicy średniowiecznej co pozwoli zakończyć ciąg zwiedzania przekazu historycznego elementami współczesnej sztuki miejscowej.